ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ

Followers

Saturday, May 23, 2015


 

Lisa Genova
Κάθε στιγμή μετράει (Still Alice),Λιβάνης, 2015, Μετ. Χρήστος Καψάλης (σελ. 350).

Σ Υ Γ Κ Λ Ο Ν Ι Σ Τ Ι Κ Ο....! Συγκινητικό ...! Ευανάγνωστο (όχι, βεβαίως, με την έννοια των βιβλίων τύπου....Άρλεκιν...)! Βιβλίο που διαβάζεται ....χωρίς διακοπή (δεν θυμάμαι να έχω διαβάσει πιο γρήγορα άλλο βιβλίο....!). Δεν το αφήνεις από τα χέρια σου πριν φτάσεις στο τέλος....

"Ήδη από τότε, πάνω από ένα χρόνο νωρίτερα, υπήρχαν νευρώνες μέσα στο κεφάλι της, σε μικρή απόσταση από τα αφτιά της, οι οποίοι στραγγαλίζονταν μέχρι θανάτου, τόσο σιγανά που δεν μπορούσε να τους ακούσει. Ορισμένοι ίσως να έλεγαν πως τα πράγματα εξελίσσονταν λάθος με τόσο ύπουλο τρόπο, ώστε οι νευρώνες από μόνοι τους έθεσαν σε κίνηση εξελίξεις που θα οδηγούσαν στην ίδια τους την καταστροφή. Είτε επρόκειτο για μοριακό φόνο είτε κυτταρική αυτοκτονία, το βέβαιο είναι ότι δεν μπορούσαν να την προειδοποιήσουν για το τι συνέβαινε προτού πεθάνουν."

Το βιβλίο έχει μεταφερθεί και στο κινηματογράφο, κι έτσι έγινε περισσότερο γνωστό. Δεν πιστεύω όμως πως μπορεί ποτέ μια κινηματογραφική ταινία να αποδώσει όλα όσα περιλαμβάνει ένα βιβλίο (ιδιαίτερα ένα ΤΕΤΟΙΟ βιβλίο).  Σκέψεις, συναισθήματα, προβληματισμοί, αμφιβολίες, συμπάθειες και αντιπάθειες.....

Τί αισθάνεται κάποιος/ κάποια που σε ηλικία πενήντα ετών μαθαίνει πως πάσχει από πρώιμη νόσο του Αλτσχάιμερ? Ποια συμπτώματα οδήγησαν την ηρωίδα του βιβλίου (χάρισε το Όσκαρ στην Julianne Moore, η οποία πρωταγωνίστησε στην ταινία, ως Άλις, όπως ονομάζεται η ασθενής στο βιβλίο) να ανατρέξει σε εξετάσεις των οποίων το αποτέλεσμα ήταν η διάγωση της πρώιμης νόσου Αλτσχάιμερ?  Ποιές σκέψεις και ποια συναισθήματα την κατακλύζουν?   Μια νέα γυναίκα βλέπει τα πάντα να ανατρέπονται στη ζωή της και προβληματίζεται ως προς το πώς θα ζήσει από τη στιγμή της διάγνωσης της πάθησης της. Επιτυχημένη καθηγήτρια γνωστικής ψυχολογίας και γλωσσολόγος, παντρεμένη με επιτυχημένο βιολόγο ερευνητή, με τρία παιδιά μεγάλα τα οποία ζουν το καθένα τη δική του ζωή, μια οικογένεια που έχει καλές - αρμονικές σχέσεις μια ευτυχισμένη αμερικανική οικογένεια.....Από την στιγμή της διάγνωσης τα πάντα αλλάζουν. 
Εκείνο που την ανησύχησε πολύ, ήταν όταν, στο τακτικό τρέξιμο που κάνει αθλούμενη, με συγκεκριμένο δρομολόγιο, ξαφνικά δεν ξέρει που βρίσκεται! Έχει χάσει τον προσανατολισμό της. Τα άλλα συμπτώματα δεν την είχαν ανησυχήσει (σε όλους συμβαίνει να έχουν ξεχάσει πού έχουν βάλει πχ. τα κλειδιά Η ίδια έψαχνε το φορτιστή της σε όλο το σπίτι και στο γραφείο της, αναγκάστηκε να αγοράσει καινούριο, για να βρει τελικά το παλιό της στη πρίζα δίπλα στο κρεβάτι της!). Ούτε το ότι ξέχασε μια λέξη σε κάποια διάλεξη της είχε δώσει μεγάλη σημασία. Το να μη ξέρει όμως πού βρίσκεται, και μάλιστα σε πολύ γνωστή της πλατεία, που βρισκόταν κοντά στο σπίτι της, την αναγκάζει να πάει στη γιατρό της, που με τη σειρά της την παραπέμπει σε νευρολόγο. Πολλές οι εξετάσεις που ακολουθούν, μέχρι τελικά βγαίνει η διάγνωση! ΑΛΤΣΧΑΪΜΕΡ...! "Νόσος Αλτσχάϊμερ. Οι λέξεις αυτές της έκοψαν την ανάσα. Τί ακριβώς της είπε τώρα ; Επανέλαβε τη φράση του γιατρού με το νου της...."
Η Άλις ως επιστήμονας που είναι, ξέρει πως δεν υπάρχει θεραπεία (παρά μόνο φάρμακα που επιβραδύνουν την νόσο), ξέρει την πορεία της αρρώστιας, ξέρει πώς καταλήγει.  Φοβάται όλα αυτά, φοβάται όμως επίσης μήπως το μεταλλαγμένο γονίδιο στο οποίο οφείλεται η δική της πάθηση έχει μεταδοθεί και σε κάποιο από τα παιδιά της, πράγμα που σημαίνει ότι αυτό θα έχει 50% πιθανότητες να αναπτύξει Αλτσχάιμερ. Φοβάται για το μέλλον, φοβάται για  την απώλεια της αξιοπρέπειας που επέρχεται στα τελευταία στάδια, "Χίλιες φορές καλύτερα να είχε καρκίνο. Θα αντάλλαζε το Αλτσχάιμερ με τον καρκίνο χωρίς δεύτερη σκέψη" (το σκέφτεται και συγχρόνως ντρέπεται που κάνει αυτή τη σκέψη). Τον καρκίνο θα μπορούσε να τον αντιμετωπίσει, υπάρχουν θεραπείες, και αρκετές φορές υπάρχει και θεραπεία. Για το Αλσχάϊμερ όμως, όχι!

Προς το τέλος του βιβλίου, βρίσκουμε μια πολύ συγκινητική ομιλία, ομιλία της Άλις, που κάνει στο ετήσιο Συνέδριο Φροντίδας Άνοιας. Ήδη είχε γίνει γνωστό σε όλους τους επιστημονικούς κύκλους πως έπασχε από τη πρώιμη Νόσο Αλτσχάϊμερ. Η Άλις περιγράφει με εξαιρετικό τρόπο όλα όσα σκέφτονται και αισθάνονται αυτοί οι άνθρωποι :
 "Εμείς, οι άνθρωποι που βρισκόμαστε στα πρώτα στάδια του Αλτσχάιμερ, δεν είμαστε ακόμα ολότελα ανήμποροι. Δεν έχουμε απολέσει την ικανότητα να μιλάμε ή να διαμορφώνουμε απόψεις με σημασία, ούτε στερούμαστε παρατεταμένες περιόδους διαύγειας. Κι όμως δεν είμαστε αρκετά ικανοί ώστε να συνεχίσουμε να επωμιζόμαστε τις απαιτήσεις και τις ευθύνες της προηγούμενης ζωής μας. Αισθανόμαστε ότι δε βρισκόμαστε ούτε στη μια ούτε στην άλλη πλευρά, θυμίζοντας ίσως χαρακτήρες ενός παραμυθιού που διαδραματίζεται σε κάποια αλλόκοτη χώρα. Είναι ένας τόπος όπου κυριαρχούν η μοναξιά και ο εκνευρισμός......". ..." Χάνω το χθες μου. Αν με ρωτήσετε τί έκανα χθες, τί συνέβη, τί είδα, τί αισθάνομαι, θα δυσκολευτώ πολύ να σας πω λεπτομέρειες...."...."Συχνά φοβάμαι το αύριο. Τί θα συμβεί αν ξυπνήσω και δε θυμάμαι ποιος είναι ο σύζυγος μου; Τί θα συμβεί αν δεν ξέρω πού βρίσκομαι ή δεν αναγνωρίζω τον εαυτό μου στον καθρέφτη; Πότε θα πάψω να είμαι ο εαυτός μου;......."
Και στο τέλος ένας θαυμάσιος επίλογος :  "Το χθες εξαφανίζεται και το αύριο είναι αβέβαιο, οπότε για ποιο λόγο συνεχίζω να ζω; Ζω για την κάθε ημέρα. Ζω για την κάθε στιγμή. Κάποια στιγμή, σύντομα, θα ξεχάσω ότι εμφανίστηκα μπροστά σας και έδωσα αυτή την ομιλία. Όμως το γεγονός πως αύριο θα ξεχάσω κάποια πράγματα δε σημαίνει πως δεν έζησα κάθε δευτερόλεπτο του σήμερα. Θα ξεχάσω το σήμερα, όμως αυτό δε σημαίνει ότι το σήμερα δεν είχε σημασία".
Παρά τη δραματική - θλιβερή κατάσταση,  εξέλιξη και κατάληξη.....το βιβλίο διαπνέεται σαφώς από αισιοδόξία (για την ανακάλυψη τελικά θεραπείας) αλλά και από αγάπη  (που της δείχνει η οικογένεια της)

Ένα πολύ καλό βιβλίο, που παρ΄ ότι περιέχει πολλούς ιατρικούς όρους και θεραπείες, διαβάζεται άνετα.

4 comments:

anagnostria said...

Πραγματικά, ένα από τα καλύτερα βιβλία που διάβασα τον τελευταίο καιρό. Είδα και την ταινία, αλλά είναι μηδέν σε σύγκριση με το βιβλίο. (Δεν έχεις μάθει να κατεβάζεις ταινίες; Στο ίντερνετ την είδα. Κατεβάζει ταινίες ο Βασίλης και μου φέρνει όποια του πω)

maxforeigner said...

Καλησπέρα/ Κι ο δικός μας Βασίλης μπορεί και κατεβάζει...Όμως νόμιζα πως τις καινούριες δεν μπορούν. Θα του πω κι αν μπορέσει θα τη δω κι εγώ. Οπωσδήποτε δεν μπορεί μια ταινία να αποδώσει ΟΛΑ ΑΥΤΑ τα συναισθήματα, τους φόβους, τους προβληματισμούς!

Ζήνα Λυσάνδρου said...

Μάικ μου, καλησπέρα. Συμφωνώ μαζί σου ότι είναι ένα βιβλίο συγκλονιστικό. Μου το έδωσε κι εμένα η Κίκα και το διάβασα απνευστί. Θα προσπαθήσω κι εγώ να δω την ταινία. Θα μ' ενδιέφερε. Καλό τριήμερο του Αγίου Πνεύματος. Θερμούς χαιρετισμούς στη Γεωργία και στα παιδιά.

maxforeigner said...

Καλημέρα Ζήνα, με συγχωρείς, δεν μπαίνω καθημερινά στο μπλογκ/// Αξίζει και η ταινία, τα λέει μεν αλλά....συνοπτικά. Ευχαριστώ...