Η ΠΕΤΡΙΝΗ ΣΧΕΔΙΑ

Η ΠΕΤΡΙΝΗ ΣΧΕΔΙΑ (ΖΟΣΕ ΣΑΡΑΜΑΓΚΟΥ - Εκδόσεις Καστανιώτη), είναι ο τίτλος του βιβλίου που μόλις πριν από λίγο τελείωσα. Μου άρεσε. Είναι βιβλίο που μπορεί να διαβαστεί μέσα σε 2 μέρες, όχι μόνο διότι δεν είναι πολύ μεγάλο (374 σελίδες), αλλά διότι είναι ενδιαφέρον, πρωτότυπο ως τρόπος γραφής (για μένα). Κάπου μου θύμισε Ζυράννα Ζατέλη (ως προς τον σουρλεαλισμό) και αλλού Πασκάλ Μερσιέ (στο "Νυχτερινό τρένο για τη Λισαβόνα" (ως προς τις φιλοσοφικές σκέψεις). Η πρωτοτυπία του συνίσταται στο συνεχή λόγο, όπου οι προτάσεις, οι ερωτήσεις και οι διάλογοι είναι σε μια ροή χωρίς διακοπή, παρά με ένα κόμμα. Η επόμενη πρόταση ξεκινά με κεφαλαίο γράμμα. Θα νόμιζε κανείς πως με αυτό το τρόπο γραφής, θα υπήρχε δυσκολία στο να παρακολουθήσει ο αναγνώστης την αφήγηση ή να ξεχωρίσει ποιος μιλά και λέει τί. Όμως αυτό δεν συμβαίνει, αντίθετα το βιβλίο διαβάζεται εύκολα και μπορεί κάποιος να το διαβάσει ... απνευστί.
Η ιστορία περιγράφει ένα ταξίδι 5 ανθρώπων (3 αντρών, 2 γυναικών) και ενός σκύλου, στην αρχή με ένα μικρό αυτοκίνητο (ως δίιππο αναφέρεται), το οποίο κάποια στιγμή αντικαθίσται από 2 άλογα κι ένα αραμπά. Προς το τέλος προστίθεται ακόμα ένας άντρας στο ταξίδι αυτό. Η όλη παρέα ταξιδεύει μέσα στην Ιβηρική Χερσόνησο, η οποία έχει αποκοπεί από την υπόλοιπη Ευρώπη και ταξιδεύει προς την Αμερική, με πορεία σύγκρουσης με τις Αζόρες. Κάπου όμως αλλάζει πορεία προς τα Βόρεια, μετά σταματά, περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό της και τέλος κατευθύνεται νότια. Σημασία έχει ότι τους ανθρώπους αυτούς τους συνέδεσε μια υπερφυσική ιδιότητα (ή φαινόμενο), ξεχωριστή στον καθένα, και για την οποίαν έμαθαν (ο καθένας για τους άλλους) μέσω των ειδήσεων και των ... δημοσιογράφων (που όλα τα σκαλίζουν). Ο σκύλος (γιατί κι αυτός δεν είναι συνηθισμένος σκύλος) τους βρήκε μόνος του!
Στη διάρκεια αυτού του ταξιδιού (ανθρώπων και ... χερσονήσου), βρίσκει το τρόπο ο συγγραφέας να σατιρίσει και να καυτηριάσει πολλά κοινωνικά, πολιτικά, πολιτιστικά και θρησκευτικά φαινόμενα και καταστάσεις. Μια λεπτή ειρωνία είναι διάχυτη σε όλο το βιβλίο σχεδόν. Οι φιλοσοφικές σκέψεις, φράσεις σκεπτικισμού, αναφορές σε πολλά και διάφορα (ιστορικά γεγονότα ή πρόσωπα η συγγραφείς) είναι συχνές.
Αναφέρω μερικά, από τα φιλοσοφικά, (στη τύχη παρμένα) αποσπάσματα από το βιβλίο : "...έτσι είναι οι πρωϊνοί τουρίστες, κατά βάθος προβληματικοί κι ανήσυχοι, υποφέρουν απ' την αγιάτρευτη βραχύτητα της ζωής, ξαπλώνουν αργά και σηκώνονται νωρίς, δεν βοηθούν την υγεία τους, αλλά μακραίνουν τη ζωή τους...". "...Τα μάτια κοιτάζουν, κι επειδή λίγα βλέπουν, ψάχνουν γι' αυτό που πρέπει να λείπει και δεν το βρίσκουν...".
..."...αν ομολογούσαμε τον απροσμέτρητο φόβο μας, αυτόν που μας κάνει να κατοικήσουμε τον κόσμο με εικόνες καθ'ομοίωση αυτού που είμαστε ή νομίζουμε πως είμαστε, εκτός αν αυτή η καταναγκαστική προσπάθεια είναι, αντίθετα, μια επινόηση της γενναιότητας, ή η απλή πεισμονή κάποιου που αρνείται τη μη ύπαρξη εκεί που υπάρχει το κενό, και την έλλειψη νοήματος εκεί που δεν υπάρχει νόημα. Κατά πάσα πιθανότητα το κενό δεν μπορεί να πληρωθεί από εμάς, κι αυτό που ονομάζουμε νόημα ίσως να μην είναι παρά ένα φευγαλέο συνονθύλευμα εικόνων που κάποια συγκεκριμένη στιγμή έμοιαζαν αρμονικές, ή όπου η ευφυϊα μας πανικόβλητη προσπάθησε να εισαγάγει λόγο, τάξη και συνοχή."
Τέλος, θάταν παράλειψη να μην αναφέρω πως ο συγγραφέας "...χρειάστηκε να εγκαταλείψει το σχολείο μετά τις πρώτες τάξεις του Γυμνασίου για οικονομικούς λόγους"
και ότι το 1998 πήρε το Νόμπελ Λογοτεχνίας!
Οπωσδήποτε θα επιδιώξω να διαβάσω και άλλα βιβλία του Σαραμάγκου.